O zawodzie

Strony mogą występować w Urzędzie Patentowym bądź osobiście, bądź przez pełnomocników. Pełnomocnikami mogą być osoby mieszkające w Polsce, z wyższym, zwłaszcza technicznym wykształceniem, wciągnięte przez Urząd na listę pełnomocników.

(dekret Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z 1918 roku)

Zawód rzecznika patentowego – czyli zawodowego pełnomocnika występującego w sprawach patentów, znaków towarowych i wzorów – powstał w Niepodległej Polsce w 1918 roku, jakkolwiek już w latach osiemdziesiątych XIX w. działały systematycznie na ziemiach polskich kancelarie „wyrabiające patenta w Europie i Ameryce”.

W czasach komunistycznych zawód ten został zlikwidowany, odrodził się na krótko w 1958 roku i ponownie zlikwidowany dopiero w 1993 roku wolny zawód stał się zawodem zaufania publicznego. Wtedy to weszła w życie ustawa z dnia 9 stycznia 1993 r. o rzecznikach patentowych. Ustawa ta umożliwiła wolne wykonywanie zawodu i przywróciła samorząd zawodowy powołując Polską Izbę Rzeczników Patentowych.

Obecnie zakres działania rzeczników patentowych reguluje ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych (tekst jednolity Dz. U. z 2011 nr 155 poz. 925).

Rzecznicy patentowi świadczą specjalistyczną pomoc w sprawach z zakresu własności przemysłowej. Własność przemysłowa obejmuje patenty na wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe, znaki usługowe, nazwy handlowe, oznaczenia pochodzenia, jak również zwalczanie nieuczciwej konkurencji.

Rzecznicy patentowi występują w charakterze pełnomocników przed Urzędem Patentowym RP, sądami administracyjnymi oraz przed innymi sądami i organami orzekającymi w sprawach własności przemysłowej.

Rzecznicy patentowi i aplikanci tworzą Polską Izbę Rzeczników Patentowych – samorząd zawodowy, do którego zadań należy w szczególności zapewnianie warunków należytego wykonywania zawodu, reprezentowanie rzeczników patentowych i aplikantów, współdziałanie w kształtowaniu i stosowaniu prawa własności przemysłowej, doskonalenie zawodowe i kształcenie aplikantów, sprawowanie nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu.

Od 1 marca 2004 r. polscy rzecznicy patentowi, którzy zostali wpisani na listę Europejskiego Urzędu Patentowego (EPO) w Monachium uzyskując tytuł europejskiego rzecznika patentowego (European patent attorney, Zugelassener Vertreter vor dem EPA, mandataire en brevets européens) mogą reprezentować klientów przed tym Urzędem. Natomiast od 1 maja 2004 r. polscy rzecznicy patentowi wpisani na listę zawodowych pełnomocników w sprawach znaków towarowych i wzorów pełnią tę rolę przed unijnym Urzędem Harmonizacji Rynku Wewnętrznego - Znaki Towarowe i Wzory (OHIM)) w Alicante.

Polska Izba Rzeczników Patentowych uczestniczy w pracach europejskiej organizacji Committee of National Institutes of Intellectual Property Attorneys (CNIIPA).

Niezależnie od obowiązkowej przynależności do samorządu zawodowego, rzecznicy patentowi mogą dobrowolnie zrzeszać się w innych organizacjach. Jedną z nich jest Stowarzyszenie Rzeczników Patentowych, istniejące od 1981 roku.